Osteoporoza dotyczy zazwyczaj osób w podeszłym wieku. Częściej chorują kobiety w wieku menopauzalnym, choć nie jest to reguła – mężczyźni również mogą cierpieć na osteoporozę, a czasem dotyka nawet dzieci. We wczesnym stadium nie boli, ale wraz z postępem staje się przyczyną ostrego bólu.

Osteoporoza – objawy

Osteoporoza jest chorobą metaboliczną kości. To znaczy, że masa kostna ulega większej utracie niż przyrostowi, podczas gdy w zdrowym organizmie procesy te zachowują równowagę, zapewniając gęste i mocne kości. Przy osteoporozie kości ulegają odwapnieniu i stają się porowate, czyli mniej gęste i lżejsze. Tym samym są bardziej podatne na złamania, pęknięcia i inne urazy mechaniczne.

Osteoporozę najczęściej zauważa się dopiero, gdy dojdzie do złamania kości, ponieważ dopiero wtedy chory zaczyna odczuwać jej skutki. Dlatego nigdy nie powinno bagatelizować się bóli w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej. Warto zwrócić także uwagę na zmiany sylwetki – jeśli wraz z wiekiem tracimy ok. 4 cm wzrosty albo zaczynamy się wyraźnie garbić, to sygnał, który zawsze należy skonsultować z lekarzem.

Osteoporoza - przyczyny

Bezpośrednią przyczyną osteoporozy są niedobory wapnia, czyli pierwiastka, który stanowi bezpośredni materiał budulcowy dla tkanki kostnej. Dlatego wczesne stadium osteoporozy nie daje dolegliwości bólowych – wapń stopniowo znika z kości, które stają się coraz słabsze. Ponieważ układ kostny nie jest unerwiony, na tym etapie chory nie odczuwa bólu, który jednak pojawi się później.

A więc istotnym czynnikiem chorobotwórczym jest niewłaściwa dieta, niedobory wapnia oraz witaminy D, do tego mała aktywność fizyczna, palenie papierosów i częste picie alkoholu sprzyjają osteoporozie. Warto również pamiętać, że do osób szczególnie narażonych należą kobiety w wieku menopauzalnym, co ma związek ze zmianami hormonalnymi, a także osoby z zaburzeniami tarczycy, chorobami reumatycznymi i cukrzycą.

Osteo Calcium D3 Zdrowe Kości

Czy przy osteoporozie boli kręgosłup albo kości?

Można powiedzieć, że sama osteoporoza nie daje dolegliwości bólowych. Bardzo bolesne są natomiast jej bezpośrednie skutki, czyli tzw. złamania osteoporotyczne. W zaawansowanym stadium choroby zaczyna boleć kręgosłup, ponieważ zmienia się jego oś. Ból, który odczuwa chory nie jest bólem kości – tego nigdy nie czujemy – ale bólem mięśni w odcinku piersiowym i lędźwiowym, które pod wpływem zmiany ułożenia kręgosłupa są mocniej obciążone.

Postępująca osteoporoza powoduje samoistne złamania. Często dzieje się to w okolicach kręgów, prowadząc do zmniejszenia wzrostu i zgarbionej postawy ciała, a w dalszej kolejności kłopotów z poruszaniem się i niesprawności fizycznej. Przewlekły ból kręgosłupa, bagatelizowany jako „naturalna” dolegliwość związana z wiekiem to często właśnie objaw osteoporozy – to sygnał, że w głębi kręgosłupa, tj. przy trzonach kręgów mogło dojść do złamania.

Ból kości oraz ból kręgosłupa przy osteoporozie pojawia się zwykle samoistnie, a chory nie pamięta żadnego urazu, który mógłby do niego doprowadzić. Dzieje się tak, ponieważ przy osteoporozie kości są tak słabe, że uszkodzić je może np. odruch kaszlowy albo schylenie się czy obrót ciała.

Sposób, w jaki boli kręgosłup oraz kości przy osteoporozie nie jest charakterystyczny – zazwyczaj ma jednak charakter chroniczny, trwa długo i choremu trudno przypisać jego bezpośredni powód, rzadziej pojawia się nagle w postaci intensywnego bólu.

Dieta w osteoporozie

Poza postępowaniem farmakologicznym, dieta to bardzo ważny czynnik przy leczeniu oraz profilaktyce osteoporozy, która bezpośrednio wiąże się z niedoborami wapnia i witaminy D.

Dieta przy osteoporozie powinna być więc bogata w wapń – zaleca się przyjmowanie codziennie 1000mg wapnia. Wapń znajdziemy w:

  • mleku i przetworach mlecznych, takich jak żółty ser, biały ser, jogurt, kefir;
  • produkty wzbogacane o wapń, np. mleko sojowe, tofu, płatki śniadaniowe, soki owocowe;
  • ryby morskie, np. łosoś i sardynki, również konserwy rybne;
  • źródła roślinne: nasiona fasoli, natka pietruszki, szpinak, orzechy (wapń ten jest jednak słabo przyswajalny).

Należy przy tym pamiętać, że w przeciętnej polskiej diecie podaż wapnia jest mniejsza niż zalecana, a przy niedoborach witaminy D jego wchłanianie może być utrudnione. Dlatego przy osteoporozie, a także w jej profilaktyce z powodzeniem można stosować suplementy zawierające wysoką dawkę wapnia.

Nieco trudniej jest z witaminą D, ponieważ zdecydowana jej większość jest w organizmie wytwarzana przez tzw. syntezę skórną, czyli pod wpływem ekspozycji skóry na promienie słoneczne. Wydajna synteza skórna jest w naszej szerokości geograficznej niemożliwa jesienią i zimą, a nawet wczesną wiosną, dlatego dobrym rozwiązaniem jest jej suplementacja – nie tylko przy osteoporozie.