Dobranie optymalnych dla siebie środków higieny menstruacyjnej – kluczowe dla zachowania poczucia komfortu (w tym psychicznego) oraz zdrowia – wielu osobom przysparza sporo trudności. Trzeba przy takich okazjach pamiętać, że najlepszą drogą do zadbania o higienę okresową jest zdobywanie wiedzy, pytanie specjalistów (np. prowadzącego ginekologa/prowadzącą ginekolożkę) oraz – cierpliwe (i odpowiedzialne) testowanie różnych produktów higienicznych. Dzisiaj opowiemy trochę o mniej znanym i rzadziej wspominanym środku higieny menstruacyjnej – o kubeczku menstruacyjnym. Co to jest i jak go bezpiecznie używać?

Co to jest kubeczek menstruacyjny? Jakie ma zalety?

Kubeczek menstruacyjny jest wielorazowym środkiem higieny stosowanym podczas okresu. Podobnie jak tampony, wkłada się go do wnętrza pochwy. Składa się ze zbiorniczka (o kształcie niewielkiego dzwoneczka lub małego kieliszka) oraz uchwytu pomagającego w wyjmowaniu kubeczka z pochwy (ten z reguły przypomina drobną łodygę z wypustkami lub pierścień). W górnej części kubeczka znajdują się małe otworki, które zapewniają odpowiednie podciśnienie. Dzięki temu kubeczek może się zassać wewnątrz pochwy i stabilnie tam pozostać. Kubeczki są dostępne w wielu rozmiarach, ich pojemność  z reguły mieści się w przedziale od 10 do 38 ml. Według opisu producentów żywotność takich kubeczków jest stosunkowo długa – zwykle do kilku lat (niekiedy nawet do 12!). Przy doborze odpowiedniego dla siebie rozmiaru należy wziąć pod uwagę m.in. następujące czynniki: 

  • budowę ciała – osoby o budowie drobniejszej mogą sięgnąć po mniejsze rozmiary,
  • obfitość krwawienia miesiączkowego – im bardziej obfite miesiączki, tym większy kubeczek,
  • stan mięśni dna miednicy – osłabione mięśnie mogą wymagać większych kubeczków,
  • ewentualne wcześniejsze porody – tutaj także zaleca się większe rozmiary.

Oprócz rozmiaru kubeczka należy wziąć pod uwagę materiał, z którego został wykonany. Tworzywem najczęściej stosowanym do produkcji kubeczków jest silikon medyczny. Na rynku znajdziemy też kubeczki wykonane np. z gumy. Przed zakupem pierwszego kubeczka należy dokładnie przeczytać jego skład – wykluczyć możliwość reakcji alergicznej. Warto zastanowić się ponadto nad grubością i elastycznością materiału – im słabsze mięśnie dna miednicy, tym twardszy i mniej giętki kubeczek należy stosować (taki materiał może być ponadto odpowiedni dla osób aktywnych fizycznie). Może się zdarzyć, że właściwy rozmiar i typ kubeczka uda Ci się odnaleźć jedynie dzięki metodzie prób i błędów.

To, co  zasadniczo odróżnia kubeczek od tamponów i podpasek, to sposób działania – kubeczek gromadzi krew w środku, zbiera ją niczym małe naczynko, z kolei tampony i popaski wchłaniają krew. Dzięki temu zdecydowanie łatwiej jest określić obfitość miesiączek, co jest ważną diagnostycznie informacją. Zgromadzona w kubeczku krew nie ma ponadto kontaktu z tlenem, stąd nie rozwijają się – jak w przypadku podpasek i tamponów – bakterie, odpowiedzialne za brzydki zapach. Kubeczki niosą ze sobą mniejsze ryzyko podrażnień i zakażeń – dobry, atestowany kubeczek nie powinien zabierać substancji tak chętnie wykorzystywanych do produkcji podpasek czy tamponów (np. chloru, substancji zapachowych). Kubeczek to wreszcie środek bardziej pojemny, nie wymaga tak częstego opróżniania jak tampony i podpaski (nawet te o dużej wchłanialności). Uwaga! Nie należy pozostawiać kubeczka w pochwie na dłużej niż 12 godzin!!! 

Jak używać kubeczka menstruacyjnego? Higiena

Okej, udało Ci się już kupić dobry, bezpieczny kubeczek. Co teraz? Jak go używać?  Najważniejsza zasada: musisz dbać o higienę! Wkładaj kubeczek zawsze czystymi, świeżo umytymi rękami. 

Przed pierwszym użyciem kubeczka oraz po każdej skończonej menstruacji musisz go odpowiednio zdezynfekować. W tym celu możesz go wygotować (zwyczajnie, w garnku, nie pozwól jedynie by kubeczek przywarł do dna, to może go zdeformować) lub wyparzyć we wrzątku. Dobrym pomysłem będzie też użycie środków stosowanych do dezynfekcji akcesoriów niemowlęcych. Na rynku dostępne są także specjalne sterylizatory do kubeczków, które z reguły wstawia się do mikrofalówki.  Jeśli Twój kubeczek jest już zdezynfekowany, koniecznie zabezpiecz go przed następną miesiączką – włóż do poświęconego na ten cel woreczka lub pojemniczka. Woreczek powinien być wykonany z naturalnych, przewiewnych tkanin, a pojemniczek – posiadać otworki.

W trakcie okresu musisz przemywać kubeczek przy każdym opróżnianiu – wypłucz go w umywalce, możesz użyć delikatnego (to ważne!) środka myjącego, np. żelu do higieny intymnej. Nie stosuj tłustych, oleistych środków, które mogą pozostać na powierzchni kubeczka. I co ważne – dokładnie umyj ręce! Jeśli korzystasz z toalety publicznej, a kabina nie ma osobnej umywalki, możesz wziąć ze sobą butelkę wody i przepłukać kubeczek nad toaletą. Na rynku znajdziesz też specjalne chusteczki do czyszczenia kubeczków. Uwaga! W tej roli nie sprawdzą się mokre chusteczki czy żele antybakteryjne, które przeznaczone są do użytku zewnętrznego! Nie powinny przenikać do wnętrza pochwy! Ostatnia ważna rada: zarówno podczas sterylizacji, jak i „zwykłego” mycia kubeczka zwróć uwagę, czy zlokalizowane w jego górnej części otworki są drożne. Dokładnie je wyczyść, przepuszczając przez wartki strumień wody lub pocierając szczoteczką. Ich drożność jest kluczowa dla prawidłowego działania kubeczka.

Jak używać kubeczka menstruacyjnego? Aplikacja

Jak wkładać i wyjmować kubeczek?

  • Umyj ręce i upewnij się, że Twój kubeczek został wcześniej wystrylizowany.
  • Znajdź wygodną dla siebie pozycję (może być np. taka, w której zwykle wkładasz tampony), rozluźnij się.
  • Możesz zapewnić sobie dodatkowe nawilżenie – zmoczyć kubeczek odrobiną wody lub zwilżyć lubrykantem.
  • Zwiń kubeczek – najpierw spłaszcz kubeczek, a potem ściśnij, by tworzył coś w rodzaju pionowej rurki, rant kubeczka może tworzyć np. literę „C”, „S” czy „E” (potestuj dowolnie!). 
  • Powoli wsuń kubeczek do pochwy – wolno wsuwaj zwinięty kubeczek, zmieniając kąt w razie potrzeby. Następnie powoli rozluźnij ucisk i pozwól kubeczkowi się rozwinąć i zassać. Pamiętaj, że cały kubeczek (także „łodyżka”) powinien być niewidoczny. Dobrze zaaplikowany produkt powinien być dla Ciebie niewyczuwalny. Przy wyjmowaniu kubeczka najpierw skup się na zmniejszeniu jego zassania, uciśnij delikatnie nasadę kielicha i postaraj się ją lekko przekręcić, ciągnąć od razu spokojnie w dół. Możesz też delikatnie podważyć palcem którąś z przylegających do pochwy ścianek. Częstym błędem przy wyjmowaniu kubeczka jest zbyt pospieszne i silne ciągnięcie za łodyżkę/uchwyt. Może to skutkować rozlaniem krwi.

Kubeczek menstruacyjny – co warto jeszcze wiedzieć?

  • możesz w nim spać, leżeć, pływać,
  • nie naraża Cię na przeciekanie (mniej lub tak samo jak w przypadku innych środków),
  • może nie być odpowiedni dla osób stosujących wkładki wewnątrzmaciczne,
  • regularnie stosowany jest tańszy niż inne środki higieny okresowej, 
  • jest ekologiczny. 

Źródła:

A.M. van Eijk, G. Zulaika, M. Lenchner, L. Mason, M. Sivakami, E. Nyothach, H. Unger, K. Laserson, P.A. Phillips-Howard, Menstrual cup use, leakage, acceptability, safety, and availability: a systematic review and meta-analysis, “Lancet Public Health” 2019, 4 (8), s. 376–393.