Nadmierna potliwość to wstydliwy, dokuczliwy i przewlekły problem. Dotyczyć może zarówno kobiet jak i mężczyzn, a latem może powodować szczególny dyskomfort. Kiedy temperatura wzrasta, może być trudniej ocenić, czy zmagamy się już z tzw. nadmierną potliwością. Czym w ogóle jest nadmierna potliwość i jak można sobie z nią poradzić?

Nadmierna potliwość – co to jest?

O nadmiernej potliwości mówimy w sytuacji, kiedy wydzielanie potu jest na tyle wzmożone, że przestaje być naturalną, prawidłową funkcją organizmu i zaczynam sprawiać znaczący dyskomfort w życiu codziennym. Najczęściej pojawia się w obrębie pach, dłoni i stóp. Początkowo pot jest bezwonny, ale w wyniku działania bakterii bytujących na skórze staje się nieprzyjemny (nie chodzi o sam wydzielany pot, ale o proces rozkładu naskórka przez bakterie i powstawanie tzw. złowonnych metabolitów). Nadmierna potliwość sprzyja też uszkadzaniu naskórka, co w dłuższej perspektywie czasowej sprzyja zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym skóry.

Jak działają gruczoły potowe?

Gruczoły potowe mają swoje ujście bezpośrednio na powierzchnię skóry i występują właściwie w obrębie całego ciała człowieka. Szczególnie obficie zaopatrzona jest w nie skóra okolicy dołów pachowych, dłoni, podeszew stóp, nosa i czoła – dlatego to właśnie w tych okolicach pojawiają się kropelki potu przy zwiększonej temperaturze lub intensywnej aktywności fizycznej.

W całym naszym ciele znajduje się około 2 – 3 milionów gruczołów potowych o gęstości rozmieszczenia 200 gruczołów na cm 2. Ich główną funkcją jest oczywiście wydzielanie potu, celem zapewnienia wilgotności skóry oraz utrzymania prawidłowej temperatury ciała (czyli termoregulacja).

Na naszym ciele znajdują się również tzw. gruczoły potowe apokrynowe. Mają one swoje ujścia w pobliżu gruczołów łojowych. Aktywność rozpoczynają w okresie dojrzewania. Ich funkcja zależna jest od hormonów płciowych męskich (androgenów). Największa ich ilość znajduje się w okolicy pach. Te gruczoły nie biorą udziału w termoregulacji.

Nadmierna potliwość stóp

Jak sama nazwa wskazuje, chodzi o nadmierne wydzielanie potu właśnie w obrębie stóp. To problematyczna przypadłość, ponieważ zazwyczaj pot ten ma bardzo nieprzyjemny zapach. Warto wiedzieć, że ten kłopot często pojawia się z powodu noszenia niewłaściwego obuwia – winny bywa zarówno materiał, z jakiego wykonany jest but, jak i jego rozmiar lub kształt, jeśli uciska stopę.

Nadmierna potliwość stóp statystycznie częściej dotyczy mężczyzn, kobiet w okresie menopauzy, otyłych czy chorych na cukrzycę i jeśli jest źródłem dużego dyskomfortu, stanowi dobry powód, aby zgłosić się do lekarza.

Leczenie tej dolegliwości jest długotrwałe. Polega przede wszystkim na odpowiednim dobraniu i utrzymywaniu higieny stóp i stosowaniu zewnętrznie roztworów o działaniu ściągającym, wysuszającym oraz przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym. Ważna jest tutaj systematyczność.

W nadmiernej potliwości stóp zaleca się:

  • Zaleca się codzienne moczenie stóp, najlepiej przed snem, w naparze sporządzonym z mieszanki ziół: liść szałwii, liść orzecha włoskiego (w równych ilościach). Napar należy przygotować z 1i  ½ łyżki ziół oraz 1 litra wody. 
  • Stopy po wymoczeniu i osuszeniu można zabezpieczyć pudrem posiadającym w swoim składzie tlenek cynku.
  • Jeśli będzie taka konieczność lekarz może zlecić odpowiednie leki do smarowania stóp (do wykonania w aptece), zawierające w swoim składzie kwas borny oraz antybiotyki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Nadmierna potliwość pach

W przypadku nadmiernej potliwości pach, dobrze, aby pierwszym krokiem była zmiana dezodorantu – najlepiej na antyperspiracyjny, który będzie blokował wydzielanie potu i zmniejszał jego ilość. Może się zdarzyć, że konkretny produkt nie służy naszemu typowi skóry i wymiana kosmetyku przyniesie znaczącą poprawę. Jeśli jednak zmiana dezodorantu nie przynosi żadnych efektów, z problemem nadmiernej potliwości pach warto zwrócić się do lekarza. Istnieją skuteczne, ale bardziej inwazyjne metody niwelowania tego problemu, np. śródskórne wstrzyknięcie w okolicę pachową toksyny botulinowej.

Jak walczyć z nadmierną potliwością?

Jeżeli nadmierne pocenie się jest uogólnione, to znaczy nie wynika z żadnej konkretnej przyczyny, którą potrafimy określić, np. złego obuwia, ubrań ze sztucznego materiału lub krótkotrwałego stresu, ważnym jest, aby znaleźć przyczynę tego problemu, która może być ogólnoustrojowa. Warto mieć na uwadze, że nadmierne wydzielanie potu towarzyszy niektórym chorobom, np. cukrzycy lub nadczynności tarczycy. Może też okresowo występować u młodzieży w okresie dojrzewania płciowego. 

W poceniu uogólnionym warto zwrócić uwagę na:

  • Odpowiednią higienę ciała – zaleca się branie prysznica dwa razy dziennie, zwrócenie szczególnej uwagi na dobór kosmetyków oraz regularne pranie ubrań oraz pościeli,
  • Materiały, z jakich wykonane są Twoje ubrania i pościel: przy wzmożonej potliwości odpowiednie będą materiały naturalne, oddychające, takie jak bawełna czy len, podczas gdy poliester i podobne syntetyczne sploty mogą problem nasilać,
  • Zastosuj suplementację witamin z grupy B – nadmierna potliwość może być objawem ich niedoboru,
  • Zwróć uwagę na dietę: potrawy ostre, a także ciężkostrawne i typu fast-food mogą nasilać problem, podczas gdy niektóre zioła – np. szałwia – łagodzić go.