Wysokie temperatury, wzmożony wysiłek fizyczny, a także zatrucia pokarmowe, powodujące biegunki i wymioty – to czynniki, które podnoszą ryzyko odwodnienia organizmu i wypłukują z ciała ważne substancje odżywcze. Upalne lato może być niebezpieczne dla zdrowia, jeśli nie zadbamy o zachowanie odpowiedniej równowagi wodno-elektrolitowej.

Czym są elektrolity?

Elektrolity to pierwiastki, które naturalnie występują w ciele człowieka i kontrolują podstawowe funkcje życiowe. To wodne roztwory jonów potasu, wapnia, sodu, magnezu, fosforanu i chlorku. Są zdolne do przewodzenia impulsów elektrycznych. Zaburzenie równowagi wodno-elektrolitowej prowadzi do zaburzenia przepływu impulsów nerwowych, co odbija się na całym organizmie.

Do czego są potrzebne?

Odpowiednie nawodnienie i podaż elektrolitów są kluczowe dla utrzymania prawidłowych podstawowych funkcji wszystkich najważniejszych narządów. Potas reguluje czynności serca oraz wspiera działanie układu nerwowego, a także sprawność mięśni. Wapń to minerał, który bierze udział w regulacji ciśnienia krwi oraz kontroli skurczy mięśni szkieletowych. Organizm wykorzystuje go ponadto do wzmocnienia kości oraz zębów. Sód i chlorek pomagają utrzymać odpowiednią równowagę płynów ustrojowych, sód bierze też udział w regulacji pracy mięśni oraz układu nerwowego. Fosforany z kolei odpowiadają za zdrowe kości i zęby, biorą udział w ich mineralizacji, a ponadto uczestniczą w przewodzeniu impulsów nerwowych.

Objawy zaburzeń równowagi elektrolitowej

Skutki zachwiania równowagi wodno-elektrolitowej odczuwamy zazwyczaj jako kłopoty z prawidłowymi funkcjami mięśni. Niedobór jonów wapnia, sodu i potasu powoduje niekonktrolowane, spontaniczne skurcze mięśni – np. drganie powieki albo bolesne skurcze w łydce.

Warto zwrócić uwagę także na:

  • nieregularne bicie serca,
  • duże skoki ciśnienia krwi,
  • drętwienie kończyn,
  • uczucie zmęczenia i znużenia,
  • drżenie ciała,
  • kłopoty z koncentracją.

Niedobory elektrolitowe diagnozuje się przez odpowiednie badanie krwi, jeśli jest taka potrzeba, zleca je lekarz.

Czynniki niedoboru elektrolitów

Zachwiana homeostaza elektrolitowa należy do bardzo powszechnych kłopotów, zwłaszcza latem. Na skutek wysokich temperatur zwiększa się potliwość ciała. Pocąc się, tracimy nie tylko wodę, lecz także cenne elektrolity.

Intensywny wysiłek fizyczny – nie tylko trening na siłowni, także wymagające prace fizyczne, np. budowlane albo ogrodnicze, zwłaszcza w pełnym słońcu, również powodują wzmocnioną utratę elektrolitów. Niedobory mogą być także konsekwencją źle zbilansowanej diety, a także niedostatecznego nawodnienia organizmu.

Dodatkowo narażone są osoby starsze, u których naturalnie zmniejsza się zawartość wody w organizmie, a także osoby stosujące środki moczopędne (np. napary ziołowe).

Jak uzupełnić elektrolity?

Najprostszym i szybkim sposobem na przywrócenie równowagi wodno-elektrolitowej jest sięgnięcie po sprawdzony suplement. Elektrolity w postaci musującej tabletki pozwolą szybko uzupełnić braki i nawodnić organizm, dodadzą mu też energii.

Poza tym w czasie wzmożonego ryzyka niedoborów elektrolitowych do codziennej diety warto włączyć produkty bogate w cenne minerały. Latem warto postawić na owocowe i warzywne soki, które przy okazji świetnie nawadniają.

Sok pomidorowy to naturalne źródło potasu, orzechy, szpinak i bób są produktami bogatymi w magnez, wapń powinien kojarzyć nam się głównie z przetworami mlecznymi, a le też z jarmużem i brokułami.