Kolorowe szumy akustyczne od lat są już wykorzystywane w wielu gałęziach nauki (m.in. w geologii, biomedycynie czy telekomunikacji), a nawet w codziennym życiu (np. biały szum pomaga usypiać małe dzieci). Szczególnym reprezentantem tej grupy jest szum brązowy – doceniony zwłaszcza przez osoby zmagające się na co dzień z objawami ADHD.

Co to jest brązowy szum?

Brązowy szum należy do grupy kolorowych szumów akustycznych, tj. takich dźwięków, które charakteryzują się zrównoważonym widmem w zakresie słyszalności. Oznacza to, że nasze ucho nie wychwyci w nich żadnych gwałtownych odchyleń wysokości czy głośności. Obok brązowego szumu spotykamy jeszcze inne kolory: biały (i ten rodzaj szumu uchodzi za najpopularniejszy, jest znany przede wszystkim rodzicom jako skuteczna pomoc w usypianiu niemowląt), różowy, zielony, fioletowy czy niebieski. Brązowy szum (brown noise), znany też jako czerwony szum, charakteryzuje się przewagą niskich częstotliwości, można go opisać jako „głęboki”. Właśnie ze względu na tę cechę brązowy szum towarzyszy wielu procesom zachodzącym w przyrodzie (np. ruchom geologicznym) czy oddaje niektóre cechy środowiska naturalnego (np. odpowiada akustyce w zbiornikach wodnych). Wychwycimy go w odgłosie miarowo padającego deszczu, fal rytmicznie uderzających o brzeg, szumie morza, wodospadu czy lasu (w warunkach domowych będzie tym dźwiękom odpowiadał szum wody z prysznica). Brązowy szum znajdziemy także w dźwiękach wydawanych przez niektóre urządzenia czy silniki.

Korzyści ze słuchania brązowego szumu

Choć brązowy szum od lat znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach nauki (np. do dokonywania pomiarów geofizycznych czy biomedycznych), to wciąż nie znamy wszystkich jego korzyści i możliwego dobroczynnego wpływu na ludzki organizm. Wiele danych wskazuje jednak, że słuchanie brązowego szumu w tle może wspomóc nas w kilku co najmniej obszarach. Oto wybrane zalety brązowego szumu:

  • ułatwia zasypianie i wpływa na polepszenie jakości snu (także za sprawą maskowania innych dźwięków z otoczenia),
  • uspokaja, relaksuje i daje poczucie bezpieczeństwa,
  • pomaga osiągnąć koncentrację i unikać rozproszeń, polepsza produktywność,
  • usprawnia procesy myślowe, tj. wspiera szybkie wynajdywanie rozwiązań, pobudza wyobraźnię i kreatywność.

Brązowy szum dla osób z ADHD

Brązowy szum – co potwierdzają liczne wzmianki w mediach społecznościowych – stał się popularnym narzędziem samopomocowym wśród osób z ADHD. Wielu użytkowników obserwuje u siebie większą łatwość w osiąganiu i utrzymywaniu koncentracji i mniejszą skłonność do ulegania zewnętrznym dystraktorom. Niestety, także ten obszar problemowy nie doczekał się jeszcze pełniejszego omówienia naukowego, wciąż nie znamy w pełni zarówno mechanizmów działania, jak i wpływu brązowego szumu na mózg osób z ADHD. Istnieją zaledwie zalążkowe hipotezy wyjaśniające możliwe pozytywne oddziaływanie brown noise na funkcjonowanie osób z ADHD. Po pierwsze, zawartość dopaminy w mózgu osoby z ADHD jest niższa od przeciętnej, co skutkuje trudnościami w obszarze koncentracji uwagi, utrzymywania skupienia, zarządzania sobą w czasie i motywowania się. Brown noise działałby tutaj jako dodatkowy, zewnętrzny stymulant, który pozwala na uregulowanie szlaku dopaminowego. Po drugie, słuchanie brązowego szumu ma także ważny dla osób z ADHD walor maskowania innych odgłosów: z jednej strony zapewnia to obojętność na zewnętrzne dystraktory, z drugiej – odporność na własny, często niepohamowany wir myśli.