Czy oko można gimnastykować? Na pewno słyszeliście o tzw. jodze oczu – takie ćwiczenia są proste, można wykonać je właściwie w każdym miejscu i nie wymagają stosowania specjalistycznych urządzeń. Specjaliści zalecają ich wykonywanie nie tylko osobom mającym wadę wzroku, ale też tym, którzy szczególnie eksploatują narząd wzroku – dużo czytają lub spędzają wiele godzin przed ekranem komputera. Podpowiadamy, dlaczego warto wykonywać ćwiczenia oczu i jak to robić.

Po co gimnastykować oko?

Pod wpływem zmęczenia lub silnego stresu często pogarsza się także jakość widzenia – obraz staje się rozmazany, w polu widzenia pojawiają się plamy i jasne kreski. Wszystko to przez napięcie, które dotyka również oka. W stresie spinamy całe ciało, co oznacza, że usztywniają się także mięśnie poruszające gałką oczną.

Podobne efekty przynosi długotrwałe skupianie wzroku w jednym punkcie – mamy do tego tendencję przy czytaniu oraz pracy przy komputerze. Mięśnie utrzymujące gałkę oczną w takich warunkach męczą się szybciej. Zazwyczaj dochodzi także do wysuszenia oka przez zmniejszenie częstotliwości mrugania. Pojawia się pogorszenie ostrości widzenia, często również dolegliwości bólowe i migreny.

Ćwiczenia oczu mają więc na celu rozluźnienie spiętych mięśni – to rodzaj „relaksacji” oka, dlatego właśnie nazywa się je „jogą oczu”.

Ćwiczenia dla zdrowego wzroku

Autorem najpopularniejszego zestawu ćwiczeń relaksujących oczy jest okulista William H. Bates, który stworzył je jeszcze w ubiegłym stuleciu. Jego propozycje to ćwiczenia służące rozluźnieniu napięć i wzmocnieniu mięśni  oczu. Bates przekonywał, że wady wzroku mogą być korygowane bez korzystania z okularów, wyłącznie poprzez odpowiedni trening – teza ta nigdy nie została w 100% udowodniona, dlatego jeżeli podejrzewamy u siebie wadę wzroku zawsze należy skonsultować się w tej sprawie z lekarzem, który oceni stan naszego zdrowia.

Niemniej regularnie wykonywany trening oczu może przynieść pozytywne efekty, a stosowany doraźnie jest świetnym sposobem na zrelaksowanie i poprawę kondycji zmęczonego narządu wzroku.

Ruchy gałek ocznych

Wzmacniają mięśnie oczu i pomagają pozbyć się napięć, również tych zgromadzonych w karku. Pamiętaj, że to rodzaj ćwiczeń relaksacyjnych, a więc warto się do nich przygotować – przed przystąpieniem do treningu zrób kilka głębokich wdechów i wydechów. Upewnij się, że masz odpowiednią ilość czasu, którą poświęcisz tylko na tę aktywność.

Ósemki: zamknij oczy i wyobraź sobie przewróconą ósemkę (znak nieskończoności). Wódź wzrokiem po jej obwodzie, bez poruszania głową.

Wahadło: poruszaj głową tak, jakby przed Tobą znajdowało się wahadło w ruchu. Oczyma staraj się śledzić ruch wyobrażonego wahadła. Pamiętaj, aby nie otwierać oczu.

W prawo i w lewo: usiądź swobodnie i skup wzrok na ścianie. Powoli przesuwaj oczyma w prawo i w lewo, zatrzymując się za każdym razem w centralnym punkcie. Nie poruszaj przy tym głową.

W górę i w dół: usiądź swobodnie i spójrz na sufit. Powoli przenieś wzrok z sufitu np. na ścianę, która znajduje się przed Tobą, a potem jeszcze niżej – aż do podłogi. Powtórz ten sam ruch w odwrotnym kierunku.

Po okręgu: wódź wzrokiem po okręgu, starając się nie poruszać przy tym głową. Każde takie ćwiczenie zakończ, patrząc przez chwilę wprost, przed siebie.

Ćwiczenia akomodacji oka

Akomodacja oka to zjawisko, polegające na tym, że nasz wzrok dostosowuje ostrość do przedmiotów, znajdujących się w różnych odległościach. Kiedy przez dłuższy czas skupiasz uwagę na przedmiocie znajdującym się w stałej odległości od Ciebie, np. ekranie monitora, oko „rozleniwia się” i możesz mieć wrażenie utraty ostrości widzenia.

Patrzenie w dal: unieś wzrok powyżej krawędzi ekranu lub książki i popatrz przez chwilę na przedmioty, znajdujące się w oddali. Możesz wykonać to ćwiczenie dwustopniowo, np. najpierw przenieść wzrok na ścianę, a następnie skierować go dalej, za okno, w niebo.

Ćwiczenie z ołówkiem: weź w dłoń ołówek i oddal go od siebie na wyciągnięcie ręki. Przez chwilę skup wzrok na ołówku, a następnie przenieś go w dal. Powtórz ćwiczenie kilka razy, a na koniec zaciśnij oczy na 10 sekund.

Higiena pracy przy komputerze

Długotrwała praca przy komputerze, ale także czytanie dużej ilości tekstów, zwłaszcza przy niewystarczającym oświetleniu, może skutkować pogorszeniem się wzroku lub nieprzyjemnymi dolegliwościami związanymi z tym narządem. Po godzinie takiego wysiłku należy zrobić ok. 5-minutową przerwę – jest ona potrzebna, aby przenieść wzrok na element znajdujący się w innej odległości od twarzy niż komputer czy książka. Zapewniamy w ten sposób naturalne „ćwiczenie” oczu, pozwalając na moment rozluźnić się spiętym mięśniom.